Monumenten – NL

Bokkenrijderbeeld in het Oosterpark in Amsterdam

Deze Bokkenrijder voelde het warm onder zijn voeten worden en verdween met de noorderzon en landde in het Oosterpark in Amsterdam.

 Het bronzen beeld uit 1957 is van Gerrit Bolhuis (1907-1975)

 Het beeld herinnert aan de Limburgse Bokkenrijders, die op bokken door de lucht ijlden en al plunderend, moordend en brandstichtend door het bronsgroen eikenhout trokken. Van deze bokkenrijder mag dat niet gezegd worden. Hij is zelfs een kindervriend. Gerrit Bolhuis plaatste het beeld op een plaats waar veel kinderen komen. Hij plaatste de jongen zo op de rug van de bok dat  er nog ruim voldoende plaats over was, wat kinderen uitnodigde om ook even op de bok plaats te nemen.

Wegkruis Anthoon Overkorn en Leornard Eijssen, Banholt

Banholt is een dorp gelegen op de weg van Margraten en Mheer. Om bij het Wegkruis Anthoon Overkorn en Leonard Eijssen te komen gaat men via de Bredeweg richting Reijmerstok. Na een 500 tal meter slaat men een halfverhard weggetje in. We volgen de weg, een plaats Bruisterbosch genoemd, en steken de Eijsderweg over op de plek die De Galling wordt genoemd. Hier stond  in de 18de eeuw de galg waar zeker twee zogezegde bokkenrijders werden opgehangen.

 In 1991 werd door de Stichting Kruisen en Kapellen Margraten hier een wegkruis geplaatst, een eenvoudig uit beton gegoten kruis dat waarschijnlijk voorheen een graf heeft gesierd, met een eenvoudige tekst:

 Anthoon Overkorn
Leonard Eijssen
6 november 1776

Op deze plaats werden Anthon Oberkorn, op het wegkruis Overkorn, en Leonard Eijssen op 6 november 1776 als Bokkenrijders opgehangen.

Historia Bechae continet facta et fabula, Beek

Naar aanleiding van het honderdjarig bestaan van het gemeentehuis van Beek onthulde burgermeester A. van Goethem in 1987 het kunstwerk “Historia Bechae  continet facta et fabula”, “De geschiedenis van Beek omvat feiten en sagen”. Het kunstwerk, in de vorm van een reliëfzuil, geeft de geschiedenis van Beek weer vanaf de Bandkeramiekers  tot heden door het weergeven van historische feiten, maar ook van enkele verhalen, als onderdeel van de geschiedenis.

Eén van de verhalen wordt uitgebeeld  door een hangende Bokkenrijder in de Graetheide.

 Het bronzen gedeelte werd gegoten door Pie Sijen naar een ontwerp van Arthur Spronken (°Beek 1930,  vooral bekend om zijn enorme paardenbeelden). Het fonteintje met een  bronzen beeldje, de 4 windstreken, bij de ingang van het gemeentehuis is eveneens van Arthur Spronken.

De Bokkenrijder, Geleen

Het kunstwerk staat sinds 2000 in het Fortunapark in de nabijheid van het verzorgingstehuis “Olympiastaete” (Olympiastaete 1, 6162 ED Geleen). 

Het werk is van Han van Wetering. Hij werd geboren in Maastricht in 1948 en is o.a. bekend van de bronzen beeldengroep “’t Zaate Hermenieke” op het Vrijthof in Maastricht.

Wegkruis en plaquette Bokkenrijders Raadskuil, Geleen

Het wegkruis en de plaquette staat in de voormalige Raadskuil, de plaats waar vroeger ter dood veroordeelden uit Geleen en omgeving werden terechtgesteld.

De Raadskuil ligt in de buurt van het Fortuna stadion, waar de Veeweg en De landgraaf samen komen. De plaats kan niet per auto bereikt worden.

 Het wegkruis en de plaquette werden geplaatst door de Heemkundevereniging  Geleen. Op de plaquette staat volgende tekst: “Op deze plaats stond de galg waarvan in het jaar 1751 tien bokkenrijders uit Geleen en omgeving werden opgehangen.”

Op de plaquette staat er ook een afbeelding  van een op een bok rijdende man.

Der Bokkeriejer, Heerlen

Naar aanleiding van het 8 x 11 jarig bestaan van de carnavalsverenging “De Bokkeriejesj” maakte Hein Wanders dit monument uit een stuk hardsteen. (Het kunstwerk “Schutters” bij de Corneliuskerk is van dezelfde beeldhouwer)

ALAAF HEELEHEI
1898 – 1986
DER BOKKERIEJER

Het beeld werd op 11 november 1986 onthuld. Oorspronkelijk stond het op de hoek Rennemingstraat-Ganzeweide, doch door werken werd het voor het Corneliushuis geplaatst (Heulstraat 2 Heerlen). Er is sprake dat  het in de toekomst een definitieve plaats krijgt op het Wannerplein.

Bokkenrijder van Jos Hermans, Heerlen

Dit werk is van Jos Hermans (° Nuth 22 september 1930) Het werk bevindt zich in de achtertuin van zijn woning, Valkenburgerweg 221 Heerlen. Om die reden kan men dit werk niet zo maar bezichtigen.

Voormalig Bokkenrijdersmonument aan het voormalig Raadhuis, Schaesberg

Op een oude postkaart van het (voormalige) Raadhuis van Schaesberg, dicht bij de brug aan de Streeperstraat is een  Bokkenrijdersmonument te zien.

Op een foto uit 1963 is het beeldje in zijn originele opstelling te zien. 

Waar bevindt zich het beeld nu?

Bokkenrijdersbeeldje in Schaesberg, Landgraaf

Ter hoogte van de Markt in Schaesberg, staat  een bokkenrijdersbeeld op een betonnen sokkel. In de sokkel is het wapenschild van Schaesberg verwerkt.

 A.Daniels die als Sleinada over de Bokkenrijders schreef, was pastoor van de parochie Schaesberg. Op een gedenkplaat bij de Petrus en Pauluskerk staat zijn naam, samen met die van andere priesters, die hier begraven zijn.

‘Gasterie de Bokkeyer’ Sweikhuizen

De Gasterie waar de Bokkenrijders van het Genootschap met dezelfde naam wel eens afspreken voor een samenkomst.

Op de buitenmuur van de Gasterie is een beeld, dat een Bokkenrijder op zijn bok voorstelt aangebracht. Op een muur in het café zelf, vindt men een voorstelling van een Bokkenrijder terug die zittend op zijn bok al brandstichtend over Sweikhuizen vliegt.

Bokkenrijderbeeld op het Sint Barbaraplein in Tungelroy

Tungelroy hoort bij de gemeente Weert. Het heeft niet alleen een Bokkenrijdersstraat maar ook een bokkenrijdersbeeld. Het beeld is geplaatst door de plaatselijke carnavalsvereniging “De Bokkeriejers”. De Bokkenrijder draagt een carnavalshoed en een cape.

 Het is misschien niet toevallig dat men “De Bokkeriejers” gekozen heeft voor de naam van de carnavalsvereniging. Veel inwoners van Tungelroy weten niet meer dat ze lang geleden het bezoek hebben gehad van “echte” Bokkenrijders en dat dit gebeuren toen zo een grote indruk gemaakt heeft, dat dit na meer dan 200 jaar nog zijn sporen heeft nagelaten.

Nadat Joseph Weerts tijdens de nacht van 6 op 7 september 1793 als enige wordt opgepakt, nadat hij samen met enkele kornuiten in de kerk van Beegden (Nederland) had ingebroken, bekent hij dat hij, samen met zijn broer Joannes en zekere Michiel en  een zekere Bernard, vijf jaar er voren ook ingebroken hebben  in Tungelroy. (*)

(*) Bokkenrijders in Beegden. Hendrik Verheyen. Blz.48.

‘De Bök’ in het Halderpark in Valkenburg

Deze bok schoot ik (met mijn Lumix) in het Halderpark bij het kasteel Den Halder, oorspronkelijk één van de torens van de middeleeuwse stadsomwalling, maar later omgebouwd tot een woonstede.

Het kunstwerk is van de hand van Piet Wilhelmus Killaars. (° Tegelen 17 oktober 1922, een ander bekend werk van de kunstenaar is de Bronzen deur in de Sint Servaasbasiliek in Maastricht.) 

Het beeld werd vervaardigd  in opdracht van de carnavalsvereniging “De Mirlithophile” en werd onthuld op 3 september 1966. 

“De bök” verwijst naar het Bokkenrijdersverleden van Valkenburg, het is tevens de bijnaam van de inwoners van deze stad.

Op carnavalsdag wordt deze bok “gevoerd” met wortelen, kool of prei en daarna overvloedig overgoten met bier.

Bokkenrijdersbeeld in de Kruidentuin bij het kasteel Schaloen

Het kunstwerk werd rond 1984 vervaardigd door de heer Schrouff, een plaatselijke kunstenaar, dit na aanleiding van het voltooien van de Kruidentuin. Het stelt een Bokkenrijder voor die zich angstig vasthoudt aan de hoorns van een bok. Het kunstwerk is eigenlijk een wandfontein, er vloeit water uit de bek van de bok. 

De Kruidentuin ligt  bij het kasteel Schaloen. (Oud Valkenburg 1 Schin op Geul) 

Eén van de bewoners was de Hoogdrossaard van Herzogenrath. In die hoedanigheid was hij betrokken bij de bokkenrijdersprocessen, o.a. die van Joseph Kirchhoffs.

Plaquette over de Bokkenrijders in Valkenburg

Op zaterdag 13 november 1999 werd de plaquette over de Bokkenrijders ingehuldigd door burgermeester Constant Nuytens en wethouder Kittie Huntjens. Ze werd aangebracht in de gevel van het voormalig stadhuis van Valkenburg, nu het streekmuseum van Valkenburg. (Grotestraat-Centrum 31 6301 CW Valkenburg aan de Geul). Op deze plaatst stond vroeger een landhuis waar mensen in afwachting van hun proces opgesloten werden, die dan na  bekentenissen via tortuur gedaan te hebben, terechtgesteld werden als Bokkenrijder.

 

Op de plaquette is een bokkenkop geplaatst in een pootafdruk van een bok, samen met het logo van de Historische Kring Land van Valkenburg en Heuvelland en de tekst: 

“TER GEDACHTENIS AAN DE VELE HONDERDEN DIE IN DE ACHTTIENDE EEUW TEN GEVOLGE VAN EEN JUSTITIELE DWALING NA TORTUUR AFGEDWONGEN BEKENTENIS ALS BOKKENRYDER WERDEN TERECHTGESTELD” 

De maker van deze plaquette is de bekende beeldhouwer frater Leo Disch, van de abdij Sint Benedictusberg in Mamelis bij Vaals.

‘Bokkenrijdersvergadering’ koolstoftekeningen in de ‘Fluwelengrot’ Valkenburg

De Fluwweelengrot, eigenlijk een mergelafgraving, is vermoedelijk ontstaan in de 11de of 12de eeuw. De mergel, gedolven door “blokbrekers”, werd gebruikt als bouwsteen. Hierdoor ontstond er onder de kasteelruïne een uitgebreid labyrint van oude en grimmige gangen. De zachte mergelwanden werden o.a. tijdens de Franse Tijd gebruikt om een romantische kapel uit te houwen. Zo waren de wanden ook de ideale achtergrond om met koolstof indrukwekkende wandschilderingen te maken. Zo werden er ook een twee voorstellingen gemaakt van een “Bokkenrijdersvergadering”.